“De site van het Sint-Janshospitaal heeft een enorme historische waarde voor onze stad, en daarom is het van essentieel belang dat er goed voor het erfgoed gezorgd wordt. We zijn dan ook zeer blij dat we concreet op het terrein kunnen beginnen werken om hier een echte doorwaadbare erfgoedsite van te maken. We willen er een levendige en toegankelijke plek van maken met respect voor de geschiedenis, waar het ook aangenaam wonen is.” – Joachim Coens, burgemeester van Damme

Voor dit ambitieuze project slaan de Stad Damme, de projectontwikkelaar Global Estate Group en de bouwgroep Monument de handen in elkaar via een publiek private samenwerking (PPS). Concreet neemt Group Monument – specialist in de restauratie van historische gebouwen en cultureel erfgoed – de restauratie en de herbestemming van de historische gebouwen voor haar rekening, en neemt projectontwikkelaar Global Estate Group de nieuwbouw in handen. Op de site zullen veertien huizen, negen appartementen, twee duplexappartementen en een studio gebouwd worden. Ook het historische hoekhuis – waar nu een boekhandel gevestigd is – wordt in het nieuwbouwproject geïntegreerd. Daarnaast wordt de Sint-Janssite, mét binnentuin, publiek toegankelijk via de Kerkstraat met een nieuwe steeg voor voetgangers.

“Bij het uittekenen van de plannen hielden we sterk rekening met het unieke historische aspect van deze site. De bedoeling is dat de nieuwbouw een harmonieus geheel vormt met de bestaande oude gebouwen, en daarom hebben we ook voor een stijl gekozen die erg in lijn ligt met de historisch waardevolle architectuur. Bovendien hebben we na veel onderhandelen een billijke oplossing gevonden voor het archeologisch vervolgonderzoek.” – Luc Beke, eigenaar van Global Estate Group

Er zal echter nog niet meteen gebouwd worden, er volgt eerst nog een administratief traject. De eerste stap is de aanvraag van de omgevingsvergunning voor de nieuwbouw. Gelijktijdig wordt het subsidiedossier voor de restauratie van de toren en ruïne opgemaakt.

Na een goedgekeurde omgevingsvergunning voor het nieuwbouwproject kan Group Monument van start gaan met de afbraakwerken en het archeologisch vervolgonderzoek. Dat zal ten vroegste medio 2025 beginnen en zal vermoedelijk een jaar of langer duren.

Wat de restauratie betreft, pakt Group Monument in eerste instantie de kerktoren en de ruïne tussen de toren en de kerk aan. Vooral de restauratie van de toren is dringend. Vanop de toren heb je een prachtig uitzicht over Damme en de polders rondom, en de bedoeling is dan ook om dit uitkijkpunt in zijn glorie te herstellen.

In het najaar van 2022 voerde Group Monument al een archeologisch vooronderzoek uit. In proefputten en -sleuven met een bewaarde stratigrafie tot wel vier meter diep haalden de archeologen alvast veelbelovende vondsten naar boven die dateren van de twaalfde tot de negentiende eeuw.

“We hebben onder meer laatmiddeleeuwse bewoningsresten teruggevonden die dateren vanaf de dertiende eeuw. We hopen door het archeologisch vervolgonderzoek nieuwe inzichten te verwerven over hoe de bewoners van het Sint-Janshospitaal, Damme en de ruimere regio in de late middeleeuwen leefden. Omwille van het historische belang en de omvang van de site werken we samen met verschillende partners en experten in dit onderzoeksveld, zoals Raakvlak, de UGent en Agentschap Onroerend Erfgoed.” – Siel Leemans, projectleider archeologie bij Group Monument

Tijdens en na de bouwwerken en de restauratie blijft erfgoedvereniging Herita actief op de Sint-Janssite. In het oude hospitaal en de Margarethavleugel brengen zij een intensieve publiekswerking tot stand. De bedoeling is om met hen een langdurige overeenkomst af te sluiten.